Starsze pokolenie gleboznawców polskich zna dobrze, choć już zapewne rzadko zagląda do klasycznego dzieła „Gleby Polski” autorstwa jednego z pierwszych i najsławniejszych gleboznawców polskich – Sławomira Miklaszewskiego. Pierwsze wydania monografii „Gleby Ziem Polskich” z 1906 i 1912 roku spotkały się z dużym zainteresowaniem i szybko zostały wyczerpane, jednak na następne, ze względu na wojnę oraz przeobrażenia powojenne czekać trzeba było aż do 1930 roku. Sławomir Miklaszewski był już wówczas profesorem Politechniki Warszawskiej, znawcą gleb Polski środkowej i wschodniej i uznanym autorytetem na forum międzynarodowym. Aktywnie uczestniczył w dyskusjach nad klasyfikacją i nazewnictwem gleb a jego ekspertyzy były wiążące dla rządu Rzeczypospolitej. W trzecim wydaniu „Gleb Polski” z 1930 roku najdobitniej wyłożył swoje poglądy na genezę i klasyfikacje gleb oraz ich rozprzestrzenienie na ówczesnym terytorium Polski. Choć, rzecz jasna, stan wiedzy gleboznawczej od tamtego czasu urósł diametralnie, jednak podręcznik profesora Miklaszewskiego nadal czyta się z zainteresowaniem, gdyż wiele jego spostrzeżeń nic nie straciło na aktualności.

Być może warto zatem (tzw. „młodszemu pokoleniu”) przypomnieć niektóre z opinii profesora Miklaszewskiego, które jak żywo, mogłyby być wygłaszane w obecnie toczących się dyskusjach…

W bieżącym numerze Czarnej Ziemi przytaczamy (z oryginalną pisownią) fragment dotyczący wyodrębniania gleb brunatnych (str. 261-262).

>>>Mówiąc o bielicach, musimy wspomnieć o glebie, zwanej „Braunerde", którą wyodrębnia Ramann, a za nim gleboznawcy niemieccy usiłują wyosobnić z bielic, wyznaczając im miejsce przejściowe od bielic do typu „terra rossa". Cechami charakterystycznemi tych gleb leśnych (lasy liściaste, np. dębowe), powstających w wysokiej średniej rocznej temperaturze, przy znacznych opadach atmosferycznych, w warunkach zasobności skały macierzystej w węglan wapniowy, mają być: barwa brunatna lub czerwono-bru-natna (stąd nazwa — nie należy jednak tych gleb mieszać z rosyjskiemi „buro-ziomami"), mała zawartość próchnicy, gruzłowata „orzechowata" (gruzły wielkości orzecha) struktura i w podłożu znaczne ilości węglanu wapnia, którego powierzchowne warstwy są pozbawione. Normalnie powinny by te gleby być bielicami, wobec znacznych opadów atmosferycznych, lecz bielico-wania w nich bądź niema, bądź jest ono bardzo słabe, wskutek obecności związków węglanu wapnia (w podłożu) oraz dzięki wysokiej temperaturze (sprzyja to szybkiemu rozkładowi szczątków organicznych).

Zespół obu tych czynników nie pozwala na powstawanie w dostatecznej ilości związków próchnicowych kwaśnych, niezbędnych przy procesie bielico-wania. Wobec tego i związki żelaza są bardzo słabo ługowane z warstw powierzchownych i zabarwiają je na czerwonawo-brunatno. W związku ze sposobem swego powstawania i ze swemi cechami stałyby one w klasyfikacji pomiędzy typem glebotwórczym bielicowym a laterytowym.

Sprawa „braunerde" nie jest jeszcze ustalona w gleboznawstwie współczesnem i jest tematem ożywionych obrad na zjazdach Sekcji: Nomenklatury, Klasyfikacji i Kartografji, międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego (…). Narazie tedy należy zachować stanowisko wyczekujące. Zdaniem autora niniejszego, zagadnienie „braunerde" jest bardziej złożone, aniżeli to ujmują dotychczasowi jego referenci. Mamy tu zapewne kilka gleb przejściowych, należących do kategorji powstających, w warunkach słabo występującego typu glebotwórczego klimatycznego a zwłaszcza jego przeobrażania się pod wpływem zmiany klimatu terytorjalnego (względnie pasowego-zonalnego) lub chociażby terenowego makro- lub mikro-klimatu, na rubieży stykających się zasiągów dwu lub kilku typów (powstawania gleby) glebotwórczych— a więc pozbawionych w swym profilu dobitności i jaskrawości występowania właściwych mu poziomów lub też nieposiadających pewnych cech uznanych w tych glebach za przewodnie. Między innemi do takich gleb należy i bielica zdegradowana z Dźwierzna, opisana przez autora na str. 260.

Oczywiście, że takie przejściowe gleby należy uwzględniać w klasyfikacji, ale, miałbym pewne wątpliwości, co do potrzeby stwarzania dla nich nowych nazw, nieraz mało mówiących. Sama brunatność gleby lub pozorny brak warstwy eluwjalnej mogą być cechą zawodną a w każdym razie nie dają najczęściej prawa do wyodrębniania gleby w osobny samodzielny typ. Wszystkie gleby, które podczas międzynarodowych Zjazdów gleboznawczych pokazywano mi, jako ,,echte braunerde", były zwyczajnemi bielicami, o zamaskowanym, bądź też zepsutym przez uprawę, poziomie eluwjalnym). Płytka bielica ze słabo rozwiniętą warstwą eluwjalną, nprz. 15 centymetrową, uprawiana do głębokości 30 centymetrów, a przecie w Niemczech i u nas w Poznańskiem uprawiają nieraz o wiele głębiej, zatraca często w profilu, wyraźny poziom eluwjalny, ale to nie daje nam prawa zaliczać jej, jak to nieraz widziałem, do typu „braunerde", bo jest ona bielicą w dalszym ciągu i, zostawiona warunkom naturalnym, znowu zregieneruje swój profil bielicy. To też pług parowy niewątpliwie przyczynił się znacznie do powiększenia zasiągu tak pojętej „braunerde". Ze tak jest i, że poziom eluwjalny da się w takich glebach odnaleźć, świadczy o tern dowodnie barwna tablica profilów, zasadniczych gleb Czechosłowacji, wydana świeżo przez inż. Spirhanzla w Pradze. Uwzględnił on w profilach i „braunerde", zwaną w Czechosłowacji „hnedozem", zaliczając go do gleb „dwufazowych", t.j. bez wykształconego eluwjum. Tymczasem na rysunku barwnym, malowanym w polu z natury, widać jaknajdokładniej poziom eluwjalny, wprawdzie zamaskowany nieco przez próchnicę, wobec głębokiej uprawy, ale występujący zupełnie wyraźnie.

To też narazie, musimy być w Polsce ostrożni z typem „braunerde" i zaliczać go do bielic o słabych cechach zbielicowania.<<<

TECHNOGENIC SOILS OF POLAND. Charzyński Przemysław, Hulisz Piotr, Bednarek Renata (red.) 2013. Wyd. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, ISBN: 978-83-934096-1-7, stron 357, okładka twarda. Studia nad glebami miejskimi w ostatnich latach rozwijają się bardzo intensywnie. Wzrost zainteresowania tą problematyką przyczynia się niewątpliwie do lepszego poznania zróżnicowania pokrywy glebowej miast, zidentyfikowania zmian i zagrożeń wynikających z technopresji.

Monografia Technogenic Soils of Poland zawiera liczne przykłady badań dotyczących gleb terenów miejskich, przemysłowych, komunikacyjnych, kopalnianych i wojskowych prowadzonych w różnych ośrodkach naukowych naszego kraju. Prezentowane treści dotyczą nie tylko morfologii i właściwości gleb technogenicznych, ale także ich genezy, klasyfikacji, roli w środowisku oraz rekultywacji.

Dla uściślenia kwestii związanych z nazewnictwem w monografii dokonano terminologicznego rozróżnienia pomiędzy intencjonalną działalnością człowieka na terenach rolniczych, mającą na celu podniesienie produktywności gleb, która prowadzi w efekcie do wykształcenia Anthrosols i w większości przypadków nie zamierzoną, aktywnością ludzką związaną z bytowaniem, produkcją przemysłową czy transportem, powodującą głębokie przekształcenia pokrywy glebowej oraz powstawanie gleb technogenicznych. Termin ten zastosowano dla określenia różnych gleb występujących na obszarach miejskich, gdyż nie wszystkie z nich spełniają kryteria Technosols według klasyfikacji WRB. Proces powstawania tych gleb określono mianem technogenezy.

Podgląd treści – tutaj.

TECHNOGENIC SOILS ATLAS. Charzyński P., Markiewicz M., Świtoniak M. (Eds.) 2013. Polish Society of Soil Science. Toruń. ISBN: 978-83-934096-2-4, stron 167, okładka twarda. Technogenic Soils Atlas stanowi obszerną bazę danych gleb miejskich i przemysłowych z Węgier, Polski, Rumunii oraz Słowacji. Głównym celem tej publikacji było przedstawienie wielkiej różnorodności gleb technogenicznych.

Większość profili glebowych spełnia kryteria Technosols - jednej z głównych grup glebowych w klasyfikacji WRB. Zebrane dane pozwolą na lepsze zrozumienie procesów zachodzących w ekosystemach stworzonych przez człowieka w obrębie terenów zurbanizowanych. Redaktorzy mają nadzieję, że monografia okaże się także przydatnym narzędziem w nauczaniu gleboznawstwa.

GENEZA, WŁAŚCIWOŚCI I POZYCJA SYSTEMATYCZNA MARSZY BRAKICZNYCH W STREFIE ODDZIAŁYWAŃ WÓD BAŁTYKU. Hulisz Piotr. 2013. Wyd. UMK, ISBN: 978-83-231-2993-6, stron 138, okładka miękka. Celem badań była weryfikacja poglądów dotyczących genezy, właściwości i pozycji systematycznej marszy oraz określenie ich ekologicznej funkcji w siedliskach strefy brzegowej Bałtyku. Mimo stosunkowo licznych badań gleboznawczych prowadzonych w polskiej strefie nadbałtyckiej, gleby te pozostają wciąż bardzo słabo rozpoznane. W tym kontekście konieczne jest poszukiwanie odpowiedzi na następujące pytania: W jakim stopniu właściwości tych gleb zależą od wpływu samych wód morskich, a w jakim od innych czynników środowiskowych?; Jakie są podobieństwa i różnice w genezie tego rodzaju gleb występujących w polskiej strefie nadmorskiej w porównaniu z marszami występującymi w innych rejonach Bałtyku oraz z madami rzecznymi?; Jaka jest ranga taksonomiczna cech zasiarczenia i zasolenia tych gleb? W celu rozwiązania przedstawionych powyżej problemów określono następujące zadania badawcze: analiza wpływu warunków środowiskowych na przestrzenne zróżnicowanie właściwości gleb nadmorskich wytworzonych z osadów morskich i rzeczno-morskich (marszy), występujących w Polsce; analiza porównawcza polskich marszy z marszami nadbałtyckimi w Niemczech i w Estonii; weryfikacja pozycji taksonomicznej badanych gleb oraz własna propozycja ich systematyki; ocena wartości ekologicznej i użytkowej badanych gleb.

http://www.wydawnictwoumk.pl/prod_74238_Geneza_wlasciwosci_i_pozycja_systematyczna_marszy_brakicznyc.html

GLEBY OCHROWE. POZYCJA W KRAJOBRAZIE, WŁAŚCIWOŚCI, GENEZA I MIEJSCE W SYSTEMATYCE. Jankowski Michał. 2013. Wyd. UMK,

ISBN 978-83-231-3033-8, stron 130, okładka miękka. Z recenzji dr. hab. Zbigniewa Zagórskiego, prof. SGGW: „Praca stanowi obszerne opracowanie dotyczące gleb ochrowych występujących na terenie Polski. Autor pracą tą wnosi poważny wkład w poznanie genezy i właściwości jednych z najbardziej unikalnych gleb w oparciu o szeroką wiedzę z zakresu gleboznawstwa, geomorfologii i hydrologii. Praca zawiera wszechstronną analizę morfologicznych, mineralogicznych i mikromorfologicznych, a także fizykochemicznych właściwości gleb na tle różnorodnych procesów fizjograficznych mających wpływ na przebieg procesów glebotwórczych”. Z recenzji dr. hab. Marka Drewnika: „[Praca] chociaż odnosi się tytularnie do gleb ochrowych, to mówi bardzo wiele o zależności geochemicznej gleb, czynnikach warunkujących strukturę pokrywy glebowej w niektórych krajobrazach, czy – po prostu – mówi wiele o funkcjonowaniu przyrody".

http://www.wydawnictwoumk.pl/prod_74213_Gleby_ochrowe._Pozycja_w_krajobrazie_wlasciwosci_geneza_i_mi.html

MORFOLOGIA, WŁAŚCIWOŚCI ORAZ SKŁAD MINE-RALNY GLEB PŁOWYCH ZERODOWANYCH W WYBRANYCH OBSZARACH MORENOWYCH WOJ. KUJAWSKO-POMORSKIEGO. Kobierski Mirosław. 2013. Wyd. UTP, Rozprawy 166, ISBN 978-83-61314-75-2, stron 121, okładka miękka. Nadrzędnym celem pracy było określenie przynależności systematycznej badanych gleb na podstawie ich morfologii oraz wyników kompleksowych analiz laboratoryjnych. Podstawowym kryterium pozwalającym jednoznacznie odróżnić gleby brunatne od gleb płowych jest obecność w profilu glebowym poziomu diagnostycznego argic. Poziom ten jest poziomem podpowierzchniowym, jednakże w glebach podlegających denudacji może występować zarówno na powierzchni gleby, jak i bezpośrednio pod poziomem orno-próchnicznym. Poziom diagnostyczny argic musi wykazywać specyficzne cechy iluwiacji frakcji iłowej. Iluwialny charakter wzbogacenia poziomu Bt potwierdza wyższa zawartość frakcji iłowej drobnej (<0,2 um) oraz jej udział we frakcji iłowej (<2,0 um) - w porównaniu z poziomem nadległym - oraz obecność nacieków ilastych w kanalikach i porach, miejscami wzbogaconych w żelazo, w obrazie cienkościennych szlifów mikroskopowych. Mikromorfologiczna i mineralogiczna ocena materiału glebowego pozwoli na prawidłowe rozpoznanie genezy badanych gleb. Na podstawie pozostałych wyników badań oraz danych literaturowych określony zostanie stopień ich zerodowania. Przesłankami do wyboru zastosowanych w pracy metod badawczych były najnowsze trendy w badaniach gleboznawczych, określających mineralny skład gleby jako najbardziej obiektywny składnik substratu glebowego. W Polsce niewiele jest prac badawczych, w których opisywane są aktualne właściwości gleb w aspekcie ich składu mineralnego.

http://www.wu.utp.edu.pl/

ZRÓŻNICOWANIE I CHEMIZM OSADÓW MAŁYCH ZBIORNIKÓW WODNYCH W KRAJOBRAZIE MŁODO-GLACJALNYM. Joanna Podlasińska. 2013. Wydawnictwo ZUT. Szczecin. ISBN 978-83-7663-107-3.

Celem rozprawy jest wykazanie zróżnicowania oczek ze względu na ich genezę oraz jakość zdeponowanego materiału; określenie wielkości nagromadzonych pierwiastków (wybranych metali ciężkich i makroskładników) i ich wpływ na jakość środowiska przyrodniczego. W hipotezach roboczych założono: (1) Występowanie zróżnicowania małych zbiorników wodnych ze względu na genezę zdeponowanych w nich osadów i wynikającą z tego możliwość odmiennej akumulacji pierwiastków; (2) Zróżnicowanie depozycji makroskładników i metali ciężkich w małych zbiornikach wodnych w zależności od sposobu zagospodarowania zlewni, ich cech morfometrycznych i rodzaju osadów.

http://www.wydawnictwo.zut.edu.pl/wydawnictwo/produkcja-2012.html

WPŁYW DENUDACJI ANTROPOGENICZNEJ NA ZRÓŻNICOWANIE POKRYWY GLEBOWEJ I JEJ PRZES-TRZENNĄ STRUKTURĘ W ROLNICZYM KRAJOBRAZIE MORENOWYM. Marek Podlasiński. 2013. Wydawnictwo ZUT. Szczecin.

http://www.wydawnictwo.zut.edu.pl/wydawnictwo/nowosci-wydawnicze-2013.html

GLEBY SANDRÓW WEWNĘTRZNYCH POLSKI PÓŁNOCNO-WSCHODNIEJ. Bieniek A. 2013. Wyd. UWM, Olsztyn, Rozprawy i Monografie, 184, 115 ss. ISBN 978-83-7299-817-0. Celem podjętych badań było: (1) określenie warunków siedliskowych gleb w geomorfologii sandrów wewnętrznych Polski północno-wschodniej; (2) przedstawienie charakterystyki gleb rdzawych jako podstawowych jednostek glebowych sandrów wewnętrznych pod względem morfologii, typologii oraz właściwości fizycznych i chemicznych w kontekście otaczającego ich sąsiedztwa; (3) ustalenie wskaźników pedogenicznych gleb sandrów wewnętrznych; (4) określenie troficzności glebowych siedlisk sandrów wewnętrznych w aspekcie ich żyzności i możliwości użytkowania.

Stwierdzono, że specyfiką gleb rdzawych występujących na rozpatrywanych sandrach wewnętrznych jest głębokie występowanie poziomu wód gruntowych, które nie wykazują wpływu na procesy glebowe i roślinność. Uwzględniając zatem właściwości fizyczne analizowanych gleb, w tym uziarnienie, krzywe desorpcji wody (pF), wysoki współczynnik filtracji, należy mieć na uwadze stosunkowo niską ich retencję wodną i przy użytkowaniu leśnym lub rolniczym dobierać rośliny dobrze gospodarujące zasobami wodnymi. Trofizm gleb rdzawych na sandrach wewnętrznych jest jednak znaczny, wynika ze zróżnicowanego ich składu frakcyjnego i chemicznego oraz znaczących ilości materii organicznej kształtującej korzystne właściwości sorpcyjne. Na mocno skonfigurowanych powierzchniach szlaków sandrowych oraz sandrach proksymalnych (wysokoenergetycznych) ukształtowane gleby rdzawe przydatne są pod leśne siedliska borów mieszanych świeżych, a na łagodniej skonfigurowanych powierzchniach sandrów dystalnych (niskoenergetycznych) możliwa jest również uprawa roślin rolniczych kompleksów żytnich. Ważne, że w porównaniu do przylegających form terenu wykazują one jednak znaczny oligotrofizm. Porastające zbiorowiska roślinne na sandrach wyróżnia prawie 2-krotnie niższy wskaźnik trofizmu w porównaniu do otaczających wzgórz morenowych, zastoisk przysandrowych i dolin rzecznych.

http://www.uwm.edu.pl/wydawnictwo/

KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI NA TERENACH WIEJSKICH. Anna Bielska, Adrianna Kupidura. 2013. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. ISBN: 978-83-7814-073-3, 174 stron, miękka oprawa. Restrukturyzacja obszarów wiejskich, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, jest i będzie w przyszłości jednym z ważniejszych problemów do rozwiązania w naszym kraju. Monografia podejmuje problematykę kształtowania przestrzeni wiejskich na bazie uzyskanych wyników badań własnych, szeroko cytowanej literatury obcej i krajowej oraz aktualnie obowiązujących reguł prawnych zawartych w dyrektywach unijnych, polskich ustawach, rozporządzeniach, instrukcjach i wytycznych dotyczących tego zagadnienia. Omówiono sposoby, metody i cechy, które należy brać pod uwagę przy charakterystyce i analizie opracowywanego obszaru oraz metody opracowania planu urządzeniowo-rolnego i ogólnego projektu scalania gruntów. Brak opracowań traktujących kompleksowo problematykę kształtowania przestrzeni wiejskich sprawia, że monografia wypełnia lukę istniejącą na rynku wydawniczym.

http://www.wydawnictwopw.pl/index.php?s=karta&id=2879

WYBRANE PROBLEMY OCHRONY MOKRADEŁ. Monografia pod red. A. Łachacza. 2012. Wyd. UWM, Olsztyn, ISBN: 978-83-933953-9-2, stron 147, okładka miękka. Stan środowiska jest zagadnieniem skupiającym uwagę zarówno naukowców, specjalistów z różnych dziedzin, jak i szerokich rzesz społeczeństwa. Człowiek od niepamiętnych czasów przekształcał swoje otoczenie. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach rozmiary przekształceń środowiska, jak i masowe ich występowanie na kuli ziemskiej doprowadziły do istotnych zagrożeń dla egzystencji człowieka. Zmusza to do refleksji i wywołuje ogólną dyskusję, mającą na celu przeciwdziałanie tym niekorzystnym zjawiskom. Niniejszy zbiór prac zawiera treści prezentowane podczas wykładów otwartych na UWM, zorganizowanych przez Polski Komitet Narodowy Międzynaro-dowego Stowarzyszenia Torfowego (International Peat Society), Olsztyński Oddział PTG, Olsztyński Oddział PTIE, Olsztyński Oddział PTA oraz Europejskie Centrum Doskonałości im. J. Monneta. Niektóre zagadnienia były także prezentowane podczas konferencji „Kształtowanie i Ochrona Środowiska” – Olsztyn 2011.

http://www.uwm.edu.pl/environ/vol03p.htm

PRZEKSZTAŁCENIA ŚRODOWISKA POJEZIERZA DOBRZYŃSKIEGO: WYKORZYSTANIE W BADANIACH DAWNYCH PLANÓW I MAP. Koprowski J., Łachacz A.. 2012. Wyd. Mantis, Olsztyn. ISBN: 9788362860111, stron 199, okładka twarda. Środowisko przyrodnicze podlega wielokierunkowym przekształceniom wywołanym czynnikami naturalnymi, jednak szczególne znaczenie mają wszechobecne efekty działalności człowieka. Działalność ta, zarówno pośrednia jak i bezpośrednia, może prowadzić do degradacji elementów przyrody ożywionej i nieożywionej, a zatem całej „sceny krajobrazowej" zarówno w otwartych obszarach rolniczych, jak i zurbanizowanych. Tę diagnozę potwierdza opracowanie. W każdym wydawnictwie naukowym, zwłaszcza dotyczącym środowiska przyrodniczego, niezwykle ważną rolę pod względem metodologicznym i dydaktycznym odgrywa ikonografia. W ocenianym opracowaniu zastosowano liczne fotografie, a także mapy i plany (przeważnie ich fragmenty). Wszystkie ilustracje bardzo dobrze korespondują z tekstem i znakomicie ułatwiają czytelnikowi zrozumienie często szczegółowych opisów. Całość posiada bardzo klarowną strukturę; kolejność rozdziałów i podrozdziałów jest logiczna. Na uwagę oraz wysoką ocenę zasługuje precyzyjnie stosowana nomenklatura historyczna, kartograficzna i przyrodnicza. Wszelkie dane są podane w sposób precyzyjny i w pełni komunikatywny, a wyróżnienia w tekście ułatwiają lekturę. Przyjęty tok narracji sprawia, że książkę czyta się łatwo i z zainteresowaniem. Może ona być z powodzeniem wykorzystywana jako pozycja dydaktyczna w różnych formach kształcenia, obejmujących swym zakresem problematykę kształtowania środowiska w ujęciu regionalnym (z recenzji prof. K. Młynarczyka).

POLSKI KOMITET NARODOWY MIĘDZYNARODO-WEGO STOWARZYSZENIA TORFOWEGO. HISTORIA, DZIAŁALNOŚĆ, OSIĄGNIĘCIA. Łachacz Andrzej (red.) 2012. Wyd. WM. Olsztyn, ISBN: 978-83-7299-758-6, stron 180, okładka miękka. Prezentowane opracowanie, dotyczące PKN MST, zawiera ogólne informacje o torfowiskach Polski oraz o historii i działalności PKN MST. Komitet jest jednym z 18 komitetów narodowych współpracujących z Międzyn. Stow. Torfowym (International Peat Society), skupia naukowców oraz osoby zainteresowane racjonalnym wykorzystaniem oraz ochroną torfowisk. Stowarzyszenie zrzesza obecnie ok. 1450 członków indywidualnych i zbiorowych z 36 krajów. Siedziba sekretariatu IPS mieści się w mieście Jwaskyla w Finlandii. Publikacja, oprócz artykułów dotyczących charakterystyki torfowisk w Polsce oraz działalności PKN MST, składa się z rozdziałów, w których omawiane są prace siedmiu komisji działających obecnie w ramach PKN MST: I - Stratygrafia, inwentaryzacja i ochrona torfowisk; III - Wykorzystanie torfu i torfowisk w rolnictwie i ogrodnictwie; IV - Chemiczne, fizyczne i biologiczne właściwości torfu; V - Przestrzenne zagospodarowanie torfowisk; VI - Zastosowanie torfu w balneologii i medycynie; VII - Wykorzystanie torfu w leśnictwie; VIII - Kulturowe aspekty torfu i torfowisk.

DAWNE I WSPÓŁCZESNE GEOEKOSYSTEMY SPITSBERGENU. 2013. Praca zbior. pod red. Z. Zwolińskiego, A. Kostrzewskiego i M. Puliny. Bogucki Wyd. Nauk. Kraków. Format A4, 456 stron, oprawa miękka. Cena 99 PLN.

Dwujęzyczna publikacja jest pierwszym tego typu opracowaniem nie tylko o profilu geomorfologicznym, ale także ogólnogeograficznym dla wszystkich polskich stacji polarnych na Spitsbergenie. Monografia wydana jest jako dzieło 66 autorów, zawierająca 15 rozdziałów (w tym 5 rozdziałów tzw. regionalnych o polskich stacjach polarnych) na 456 stronach, 213 kolorowych rycin i fotografii, potężną liczbę pozycji bibliograficznych. Spis treści:

1. Polskie badania geomorfologiczne na Spitsbergenie

2. Środowisko geograficzne Spitsbergenu

3. Środowisko geograficzne otoczenia Polskiej Stacji Polarnej im. Stanisława Siedleckiego – Hornsund

4. Środowisko geograficzne otoczenia Stacji Polarnej im. Stanisława Baranowskiego – Lodowiec Werenskiolda

5. Środowisko geograficzne otoczenia bazy ekspedycji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej – Calypso

6. Środowisko geograficzne otoczenia Stacji Polarnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – Kaffiøyra

7. Środowisko geograficzne otoczenia Stacji Polarnej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Petunia

8. Lodowce Zachodniego Spitsbergenu – stan badań ze szczególnym uwzględnieniem otoczenia Hornsundu

9. Zapis czwartorzędowych zdarzeń glacjalnych na Spitsbergenie

10. Zróżnicowanie procesów, osadów i form współczesnych stref marginalnych lodowców Spitsbergenu na przykładzie otoczenia zatoki Petunia

11. Rzeźba i procesy morfogenetyczne stref brzegowych, fiordów i zatok Spitsbergenu

12. Podniesione terasy morskie na Spitsbergenie

13. Współczesne zmiany klimatu Spitsbergenu jako podstawa wyznaczania zmian krajobrazowych

14. Geoekosystemy Spitsbergenu – podstawy wydzieleń, przemiany krajobrazowe

15. Mapy Svalbardu

W monografii nie zabrakło charakterystyk środowiska glebowego w otoczeniu stacji polarnych, napisanych przez gleboznawców z Krakowa, Lublina, Torunia i Wrocławia.

http://ksiegarnia.bogucki.com.pl/

BIOCHAR AND SOIL BIOTA. Natalia Ladygina & Francois Rineau (Eds.). 2013. CRC Press. Taylor & Francis. ISBN: 978-1-46-657648-3. Hardcover, 278 pages. Price $79.95. This book focuses on how the ecology and biology of soil organisms is affected by the addition of biochar to soils. It covers direct and indirect effects of biochar addition to soils, on the soil carbon cycle, impact on plant resistance to foliar and soilborne disease, interactions with pathogenic, mycorhizal and saprophytic fungi. The book focuses on application of biochar to remediate polluted soils, taking into account possible toxic effects of biochar on soil fauna. One of the chapters provides extended information on the role of biochar in soil using isotopic tracing techniques.

THE SCIENCE OF CLAYS: Applications in Industry, Engineering, and Environment. By Mukherjee, Swapna. 2013. Jointly published by Capital Publishing Company and Springer. ISBN: 978-94-007-6682-2. Hardcover, 480 pages. Price $179.00. This book is an attempt to provide a comprehensive and coherent description of three widely separated aspects of clays: the science of clays; the industrial uses of clays; and the role of clays in the environment. Most of the existing literature lacks such an integrated study and this work endeavours to fill that gap. An exhaustive account of the science of clays is presented in Part I of the book, which includes the classification, origin and evolution, composition and internal structure, chemical and physical properties of clays; soil mechanics; and analytical techniques for determining clay constituents. Part II provides a comprehensive description of the applications of clays and their derivatives in various industries, while Part III describes the role of clays in the environment; the pollution caused by clay minerals; and the application of clays in order to prevent environmental hazards. A principal feature of the book is its explanation of how the structure and composition of particular clay types facilitate their specific industrial or environmental applications, thus describing the interrelationship between three widely varying aspects of clay. A number of thought-provoking questions are raised at the end of the work in order to leave readers with a better insight in this regard.

FUNGI AS BIOREMEDIATORS. Series: Soil Biology, Vol. 32. Goltapeh, Ebrahim Mohammadi; Danesh, Younes Rezaee & Varma, Ajit (Eds.). 2013. Springer. ISBN: 978-3-642-33811-3. Hardcover, 489 pages. $189.00. Biological remediation methods have been successfully used to treat polluted soils. While bacteria have produced good results in bioremediation for quite some time now, the use of fungi to decontaminate soils has only recently been established. This volume of Soil Biology discusses the potentials of filamentous fungi in bioremediation. Fungi suitable for degradation, as well as genetically modified organisms, their biochemistry, enzymology, and practical applications are described. Chapters include topics such as pesticide removal, fungal wood decay processes, remediation of soils contaminated with heavy and radioactive metals, of paper and cardboard industrial wastes, and of petroleum pollutants.

PRECISION FARMING: Soil Fertility and Productivity Aspects. By K. R. Krishna. 2013. Taylor & Francis. ISBN: 978-1-926895-44-4. Hardcover, 188 pages. Price $99.95. Precision farming involves soil fertility and crop growth monitoring, electronic equipment, remote sensing, global information and positioning systems, computer models, decision support systems, variable-rate technology, and accurate recordkeeping. This book on precision techniques provides valuable information on instrumentation and methodology. It discusses the impact of precision techniques on soil fertility, nutrient dynamics, and crop productivity and highlights the application of GPS techniques to regulate fertilizer supply based on soil nutrient distribution and yield goals set by farmers. The book considers advances and examples from different agroecosystems from all continents.

THE SOILS OF CROATIA. SERIES: WORLD SOILS BOOK SERIES. By Bašić, Ferdo. 2013, Springer. ISBN: 978-94-007-5814-8. Hardcover, 240 pages. Price $129.00. The Soils of Croatia is a six-chapter book detailing all aspects of Croatian soils. The book presents, in a reader friendly way, the lively history of pedology in Croatia. It explains soils as natural resources for this country and offers a detailed view on the different agricultural regions referenced in Croatia. The Soils of Croatia also contains useful information regarding the different factors of soil genesis in the different regions as well as on soil taxonomy and it gives a very detailed classification of different Croatian Soils. Overall, this book contains everything that pedologists, students and anyone else interested in Croatian soils should know about.

ORGANIC COMPOUNDS IN SOILS, SEDIMENTS & SLUDGES: ANALYSIS AND DETERMINATION. By T Roy Crompton. 2012. CRC Press. Taylor & Francis. ISBN: 978-0-415-64427-3. Price $159.95. The increasing awareness of the effects of pollutants in the eco-system and on the development of suitable methods of analysis has stimulated a lot of research recently. This volume comprehensively discusses the range of methods available for the analysis and determination of organic compounds in soils, river and marine sediments and industrial sludges. A review is provided of the instrumentation used in soil and sediment laboratories and an indication of the types of organics that can be determined by each technique. Subsequent chapters discuss the analysis of various types of organics in a logical and systematic manner. Guidance is provided on the applicability of techniques in certain environments, the advantages and disadvantages of using one method over another, likely interference, the sensitivity of particular techniques, and detection limits. The work will be of interest to agricultural chemists, agriculturists concerned with ways in which organic chemicals used in crop or soil treatment permeate the ecosystem and to biologists and scientists involved in fish, plant and insect life. Toxicologists, public health workers, oceanographers, and environmentalists will also find the book beneficial.

ENHANCING UNDERSTANDING AND QUANTIFI-CATION OF SOIL-ROOT GROWTH INTERACTIONS. By Dennis Timlin and Laj R. Ahuja, editors. ASA, CSSA, and SSSA. Hardcover. 324 pp., 2013; Advances in Agricultural Systems Modeling 4. ISBN: 978-0-89118-338-9 (print). Researchers must come together and leverage our understanding of the rhizosphere to maximize efficient, sustainable use of limited water and soil nutrient resources. Enhancing Understanding and Quantification of Soil–Root Growth Interactions takes on this challenge to solve society's growing problems in the conservation of quality water and soil resources—from addressing the critical needs in nations who cannot afford costly fertilizers, to the global challenge of enhancing soil carbon storage to reduce climate change effects of elevated carbon dioxide. This book brings together scientists from different disciplines, worldwide, together to encourage synthesis of transdisciplinary knowledge and further research and developments in the area of root–soil interactions.

Also available at https://dl.sciencesocieties.org/publications/books.

Po raz pierwszy w Polsce: International Conference on Cryopedology “Frost-affected soils - Dynamic soils in the dynamic world”

Marek Drewnik, UJ Kraków

Po raz pierwszy w Polsce: SUITMA - Soils of Urban, Industrial, Traffic, Mining and Military Areas

Piotr Hulisz i Przemysław Charzyński, UMK Toruń

Zaczerpnięte z Klasyki (gleboznawczej)

Nowości wydawnicze

GLEBY OCHROWE. POZYCJA W KRAJOBRAZIE, WŁAŚCIWOŚCI, GENEZA I MIEJSCE W SYSTEMATYCE. Jankowski Michał. 2013. Wyd. UMK,

DAWNE I WSPÓŁCZESNE GEOEKOSYSTEMY SPITSBERGENU. 2013. Praca zbior. pod red. Z. Zwolińskiego, A. Kostrzewskiego i M. Puliny. Bogucki Wyd. Nauk. Kraków. Format A4, 456 stron, oprawa miękka. Cena 99 PLN.

Also available at https://dl.sciencesocieties.org/publications/books.